بدون یک موافقه سیاسی، افغانستان وارد جنگ داخلی دوامدار و سراسری میشود
جامعۀ قلب آسیا در برنامهای گزارش تحقیقی تازۀ خویش دربارۀ تجارب و درسهای صلح افغانستان را نقد و بررسی کرد.
در این برنامه مجازی که پنجشنبه (۳ سرطان) با مدیریت سفیر جانان موسیزی معاون جامعۀ قلب آسیا و با حضور داکتر سمر رییس اسبق کمیسیون مستقل حقوق بشر، مولوی عبدالحکیم مجاهد نمایندۀ سابق طالبان در سازمان ملل متحد، آقای فرید ظریف معاون سابق سرمنشی سازمان ملل و میراحمد دایمیریان نویسنده و محقق برگزار شده بود، دربارۀ دلایل شکست مذاکرات بینالافغانی در چهار دهه گذشته و استفاده از تجارب و درسهای آن در مذاکرات جاری بینالافغانی، بحث و گفتوگو شد.
سخنرانان با اشاره به چهار دهه بحران و منازعه در افغانستان ابراز داشتند که مذاکرات بینالافغانی همواره از نبود اعتماد، فقدان میانجی معتبر بینالمللی، تعدد بازیگران، دخالت کشورهای همسایه و منطقه، نبود تعهد سیاسی برای تأمین صلح پایدار، نداشتن استقلال عمل مذاکرهکنندگان، نادیدهگرفتن مردم در روند صلح و عدم مشارکت معنادار زنان، اقلیتها، قربانیان جنگ و اقشار آسیبپذیر رنج برده است.
سخنان شرکتکنندگان بیشتر متمرکز بر مذاکرات جاری صلح بینالافغانی بود. آنان از پیامدهای شکست گفتوگوها ابراز نگرانی کرده و تأکید کردند که اگر اطراف درگیر زودتر به موافقه سیاسی نرسند، افغانستان با یک جنگ داخلی سراسری و دوامدار روبرو خواهد شد.
سیما سمر رییس سابق کمیسیون مستقل حقوق بشر، تعهد صادقانه طرفها برای حلوفصل بحران، عبرتگرفتن از اشتباهات تاریخی، حضور یک میانجی جهانی و ضمانت بینالمللی برای اجرای موافقتنامه صلح را ضروری دانست و گفت که در صورت لزوم، حضور نیروهای حافظ صلح بینالمللی یک نیاز خواهد بود.
فرید ظریف، از طالبان بهخاطر عدم تعهد بهمفاد موافقتنامۀ دوحه و بیباوری به راهحل سیاسی انتقاد کرد و گفت که این گروه از موافقتنامۀ صلح با امریکا به حیث یک تختۀ خیز استفاده کرد؛ مشروعیت بینالمللی بهدست آورد؛ زندانیانش را آزاد ساخت؛ و با کشورهای منطقه و جهان وارد تعامل شد؛ اما برعکس بههیچ یک از تعهداتش درباره پیشرفت در مذاکرات بینالافغانی، آتشبس و قطع رابطه با القاعده و تروریزم عمل نکرد. موافقتنامۀ ژنیف به دلیل نبود میکانیزم ضمانتی ناکام شد. اکنون موافقتنامۀ دوحه هم با سرنوشت مشابه مواجه است.
اما مولوی عبدالحکیم مجاهد، مقام سابق طالبان برای دستیابی به یک موافقه سیاسی ابراز خوشبینی کرد، اما گفت که اگر موافقتنامه صلح امریکا با طالبان در دوحه عملی میشد، کار به اینجا نمیرسید. مولوی مجاهد گفت که سازمان ملل متحد نقشش را در روند صلح افغانستان به درستی ایفا نکرده است.
سخنرانان برای ختم بحران، بر انعطافپذیری و همدیگرپذیری، حرمت نهادن به تکثر اجتماعی، سیاسی و مذهبی افغانستان تاکید ورزیده و از اطراف درگیر خواستند که از اشتباهات گذشته درس بگیرند و با توافق سیاسی بر بحران و خونریزی جاری در کشور نقطه پایان بگذارند.
